Dr. Murat Aydın

AĞIZ KOKUSU İYİLEŞMİYORSA?

En iddialı ağız kokuları en temiz ağızlarda ortaya çıktığına göre, bazı ağız kokusu çeşitlerinin mekanizmasını henüz keşfedemediğimiz veya kavrayamadığımız kesindir. Her 4 kişiden 3 tanesinde ağız ve nefes kokusu şikayeti bulunduğu halde üzerinde yeterince durulmamaktadır. Ağız kokusu hastalarına diş taşı ve plak temizliği yapılıp, antiseptik gargara reçete edilerek iyileşmesi temenni edilmektedir. Ancak bu şekilde iyileşmediği açıktır.

Diş eti cebinde kokulu gaz konsantrasyonu < 0.00027 ppb iken dil sırtında ~6000 ppb dir. Bu sebeple dil sırtı kirliliği, periodontal hastalıklardan daha önce akla gelmelidir. Zaten diş taşı plak temizliğinin ağız kokusunu engellemeye olan olumlu etkisi zayıftır (%16-26), dil temizliğinin etkisi daha fazladır (%42-88). Ağız kokusunun yegane sebebi periodontal hastalık değildir. Hatta tersine bir mekanizma ile ağız kokusu periodontal hastalığın sebebi olabilmektedir. Hastalara sadece dil temizliği öğretilse, yumuşak fırçanın ve dil kazımanın terk edilmesi sağlansa muhtemelen ağız kaynaklı ağız kokusu vakalarının önemli bölümü iyileşirdi.

Herşey yapılmasına rağmen iyileşmeyen ağız kokusu vakalarının bazıları nörolojiktir (kemosensor disfonksiyon, retronasal olfaksiyon, hematojen olfaksiyon, tat-koku konfüzyonu vs), bir kısmı ise psikiyatrik hastalıklardır (obsesyon, dismorfizm, fobi ve delüsyon). Bu grup hastalar zannedildiğinden daha fazladır (%12-17).

Bu çalışmada, ağız ve nefes kokularının çeşitleri, mekanizmaları kapsamlı bir şekilde ele alındı. Ağız kokusunu tedavi etmek amacıyla tonsillerin alınmaması gerektiği, mideden ağız kokusu gelmesi ihtimalinin yok denecek kadar az olduğu ve hatta ayaktan müracaat eden bir hastada mide kokusu diye bir ihtimalin bulunmadığı, reflu gastrit, Helicobacter pylori gastriti aramaya gerek olmadığı, kandida maya mantarlarının ağız kokusu ile ilişkinin kesin olmadığı anlatıldı.

Diş hekimlerinin bu konuda yetersiz kalması sebebi ile diğer branş hekimleri olaya dahil olmak zorunda kalmıştır. Hatta halito-mafia adı verilen şarlatanların ve hokus pokuscuların da çoğalmaya başladığı dikkat çekicidir.