Prof. Dr. Ayşe Işıl Orhan

Türkiye Ağız Diş Sağlığı Profili Araştırması

Ağız ve diş sağlığı, genel sağlığın ayrılmaz bir parçasıdır ve insanların yaşam kalitesini önemli ölçüde etkilemektedir. Dünya genelinde yüksek prevalansa sahip olmaları ve tedavi maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle önemli bir sağlık sorunu olan ağız ve diş hastalıklarının etkin biçimde kontrol edilebilmesi ancak doğru politikalarla mümkündür. Bu politikaların oluşturulabilmesi için problemin ortaya konulduğu epidemiyolojik çalışmalara ihtiyaç vardır. Türkiye Ağız ve Diş Sağlığı Profili 2018 (TADSAP-2018) Araştırması; bu gereklilikten ortaya çıkarak, mevcut ağız ve diş sağlığı durumuna ilişkin ulusal, kapsamlı ve güncel veriler elde edilmesini sağlamıştır.

T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından hayata geçirilmiş ve T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Ağız ve Diş Sağlığı Dairesi Başkanlığı tarafından sonuçlandırılmış olan TADSAP-2018 araştırması; en son 2004 yılında Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Diş Hastalıkları ve Tedavisi Anabilim Dalı ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı tarafından gerçekleştirilmiş olan Türkiye Ağız-Diş Sağlığı Profili (TADSAP-2004) araştırmasından sonra gerçekleştirilmiş ulusal düzeyde temsil gücü olan ilk çalışmadır.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından rastgele seçilmiş 73 ildeki 427 kümede yürütülen hane halkı araştırmasında; Dünya Sağlık Örgütü tarafından önerilen yaş ve yaş gruplarındaki katılımcılarla yüz yüze anket görüşmesi yapılmış, ardından bu bireylerin ağız ve diş muayeneleri gerçekleştirilmiştir.

Anket soruları vasıtasıyla; demografik bilgiler, bireylerin kendi ağız sağlığına ilişkin öz değerlendirmeleri, ağız sağlığına bağlı yaşam kalitesi, ağız sağlığı ile ilişkili risk faktörleri, sağlık hizmetlerine erişim ve ağız hijyeni uygulamaları ile ilgili bilgiler toplanmıştır. Ağız ve diş muayeneleri ile dişlerin çürük, eksik ve dolgu durumu, periodontal durum, dental florozis, gelişimsel mine defektleri, dental erozyon, dental travma, oral mukoza lezyonları, protez varlığı ve tedavi ihtiyacı belirlenmiştir.

Araştırmada 5 yaş grubundan 2.208, 12 yaş grubundan 2.160, 15 yaş grubundan 2.123 çocuk ve 35-44 yaş grubundan 2.390, 65-74 yaş grubundan 2.210 yetişkin olmak üzere toplam 11.091 kişiye ait ağız ve diş sağlığı verileri elde edilmiştir.

Bu sunumda TADSAP-2018 araştırması sonuçları TADSAP-2004 araştırmasının sonuçları ile karşılaştırılarak geçen süre zarfında ağız ve diş sağlığında meydana gelen değişiklikler, ülkemizin ağız ve diş sağlığı açısından dünya üzerindeki durumu ve ağız sağlığı hedeflerine ne ölçüde ulaşıldığı değerlendirilecektir.